«Οι φτωχοί ξαναπόκτησαν ελπίδα». Με αυτό τον περιεκτικό λόγο περιέγραφε ο Αμερικανός δημοσιογράφος Τζεφ
Κοέν την κατάσταση στη Βενεζουέλα του Τσάβες, και συνέχιζε γράφοντας ότι "η συμμετοχική δημοκρατία βρίσκεται σε πλήρη άνθιση, γιατί τώρα
οι φτωχοί αισθάνονται ότι ενδιαφέρονται γι’ αυτούς".
Ποιά πράγματι ήταν αυτή η σύγχρονη μεγάλη αυτή προσωπικότητα, ο Ούγκο Τσάβες που ο θάνατός του δημιούργησε εικόνες που δύσκολα απαντάς στην εποχή μας.
Στο www.tovima.gr στις 10-3-2013, η Ειρήνη Μητροπόλου, συνθέτοντας το πορτραίτο του Τσάβεζ σημειώνει: Ήταν χαρισματικός και αμφιλεγόμενος. Τον λάτρεψε ο λαός στη
Βενεζουέλα, τον μίσησαν πολλοί, στις ΗΠΑ και αλλού. Το βέβαιο; Ήταν ο
ηγέτης με τη μεγαλύτερη επιρροή στη Λατινική Αμερική στη γενιά του.
Έδωσε φωνή σε μια ολόκληρη ήπειρο που εξέλεξε, με έμπνευση εκείνον,
αριστερούς προέδρους με όραμα τη μείωση της φτώχειας και της κοινωνικής
αδικίας... Το μεγαλύτερο επίτευγμα του Τσάβες ήταν ότι έστρεψε τα κέρδη από
τον τεράστιο αγωγό που μεταφέρει τον μαύρο χρυσό από τις πετρελαιοπηγές
του Μαρακαΐμπο και τις όχθες του Ορινόκο και έριξε τα λεφτά κατευθείαν
στις παραγκουπόλεις του Καράκας και στους φτωχούς... Ο Τσάβες
ανέλαβε τον έλεγχο του πετρελαϊκού κολοσσού PDVSA και έδωσε λεφτά για
υποδομές και υπηρεσίες πρωτόγνωρες για εκατομμύρια ανθρώπους. Στην
τελευταία δεκαετία η κυβέρνηση έχει αυξήσει τις κοινωνικές δαπάνες κατά
60,6% (772 δισ. δολάρια). Ο υποσιτισμός έχει πέσει στο 5% από 21%, η
Παιδεία είναι δωρεάν, από τον παιδικό σταθμό ως το πανεπιστήμιο, το ίδιο
και τα φάρμακα υψηλού κόστους. Χάρη σε αυτές τις επενδύσεις εκατομμύρια Βενεζουελάνοι βγήκαν από το
περιθώριο. Δεν υπάρχει αμφιβολία γι' αυτό... Επί Τσάβες το ποσοστό όσων ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας έπεσε
στο 26,4% από 55% το 1995. Χτίστηκαν σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία."
Στο ιστολόγιό του, http://gpapaso.blogspot.gr, ο Γιώργος Παπασωτηρίου σημειώνει :
"Ποιος, όμως, ήταν ο Τσάβες; Ήταν αυτός που έστελνε φθηνό πετρέλαιο στους
φτωχούς της Ν. Υόρκης και της Μασαχουσέτης. Ήταν ένας δον Κιχώτης που
τολμούσε να διαταράξει την πιάτσα των κανιβάλων. Και γι’ αυτό έπρεπε
επειγόντως να εξοντωθεί. Το είπε πρώτος ο τηλε-ιεροκήρυκας, ο σύμβουλος
του Λευκού Οίκου, Πάτερσον! Αυτό δεν εμπόδισε τον Τσάβες να ανεβεί στο
βήμα των Ηνωμένων Εθνών, κρατώντας δίκην ευαγγελίου, το βιβλίο του Νόαμ
Τσόμσκι, «Δύο ώρες διαύγειας», όπου ο αμερικανο-εβραίος διανοητής
σημειώνει ότι οι Αμερικανοί πολιτικοί και η πολιτική είναι άμεσα ή
έμμεσα εξωνημένοι και πως ο τομέας των επιχειρήσεων στις ΗΠΑ «αγοράζει
το Κογκρέσο» κατά 95%.
Αλλά και η Βενεζουέλα ήταν ένα βαθύτατα διεφθαρμένο κράτος. Ο Τσάβες την
αντιμετώπισε ενεργοποιώντας τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών, που
εμπιστεύτηκαν το κράτος όταν είδαν την κυβέρνηση να ενδιαφέρεται
πραγματικά και όχι δημαγωγικά γι’ αυτούς. Η εμπιστοσύνη του λαού
εδραιώθηκε με τα κοινωνικά προγράμματα του Τσάβες. Έτσι, ο πολιτικός
αυτός κατάφερε να βγει αλώβητος από μία απόπειρα στρατιωτικού
πραξικοπήματος και από μία «απεργία» των πετρελαιάδων. Το μυστικό του
Τσάβες ήταν απλό. Εκεί που επί δεκαετίες μια χούφτα ανθρώπων
οικειοποιούνταν το μέγα μέρος των χρημάτων από το πετρέλαιο της
Βενεζουέλας και η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού ζούσε στην έσχατη
εξαθλίωση, τώρα τα χρήματα αυτά διατίθενται σε κοινωνικά προγράμματα,
στην ενίσχυση της δημόσιας παιδείας, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη,
στην ανακούφιση των άστεγων και των φτωχών."
Η αποτύπωση όμως της προσφοράς του θανόντα Πρόεδρου της Μπολιβαριανής Δημικρατίας της Βενεζουέλας αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο ο καλός φίλος Κώστας ¨Ησυχος, από τους λίγους Έλληνες με βαθιά γνώση της πολιτικής και της κουλτούρας της Λατινικής Αμερικής. Σημειώνει μεταξύ των άλλων σε κείμενό του στην "εφημερίδα των συντακτών" της 7-3-2013:
"Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει ότι ο πρόεδρος Ούγκο Τσάβες Φρίας παρέλαβε το 2000 μια υπερχρεωμένη χώρα, που μόλις είχε καταρρεύσει, χρεοκοπήσει και καταστραφεί κοινωνικά και πολιτικά, μέσα από τα τόσο γνωστά σε μας προγράμματα του ΔΝΤ. Οι βασικές επιλογές ανόρθωσης και ανοικοδόμησης πέρασαν από κύματα επίδοξων πραξικοπηματιών, «λοκ άουτ» εργοδοτών σε κρίσιμους τομείς της βιομηχανίας, ακόμα και της πετρελαϊκής, της βασικής πηγής εθνικού πλούτου της χώρας.
Η εθνικοποίηση-κοινωνικοποίηση της PDVSA (κρατική εταιρεία πετρελαίου) το 2002, η τεράστια αναδιανομή πλούτου, η ένταξη πάνω από έξι εκατομμυρίων πολιτών στην κοινωνία, με ταπρογράμματα εξάλειψης της ακραίας φτώχειας και της κοινωνικής περιθωριοποίησης,
είναι από τα βασικά ανάμεσα σε πολλές επαναστατικές αλλαγές που επήλθαν
και εναρμονίστηκαν με την ελπίδα και το όραμα για μια νέα σοσιαλιστική
κοινωνία.
Η συνεισφορά όμως του Τσάβες αποδίδεται εξίσου γλαφυρά, από έναν άνθρωπο με ιδιαίτερη γνώση στα οικονομικά τον Γάννη Βαρουχάκη, όπου γράφει μεταξύ άλλων στο http://www.koutipandoras.gr
" ...ο Τσάβες μίλησε στους προέδρους Λούλα και Κίρχνερ (Βραζιλίας και
Αργεντινής), οι γραφειοκράτες νικήθηκαν, και τον Νοέμβριο του 2006 η
IADB ανακοίνωσε τη διαγραφή δισεκατομμυρίων χρέους της Νικαράγουας, της
Βολιβίας, της Αϊτής και της Γουιάνας. Χωρίς δογματισμό, ο επαναστάτης
πρόεδρος -το αγκάθι για το Λευκό Οίκο στη Λατινική Αμερική-συνεργάστηκε
σιωπηλά με τις ΗΠΑ για να ξαλαφρώσει λίγο το αβάσταχτο βάρος που σήκωναν
στους ώμους τους οι φτωχότεροι πολίτες της ηπείρου του.
Υπάρχουν μαθήματα για μας σε αυτή την ιστορία. Η σύγκρουση με τους
ισχυρούς ποτέ δεν ωφελεί όταν γίνεται για να γίνει. Αν όμως συνδυαστεί
με μετριοπάθεια και με την ετοιμότητα για συνεργασία ακόμα και με το
διάβολο (στη δική μας περίπτωση, ακόμα και με το ΔΝΤ), μπορεί να μειώσει
τα θύματα μεταξύ των πιο αδύναμων συνανθρώπων μας.
Ας αφήσω όμως τα δικά μας στην άκρη για σήμερα. Εκατομμύρια άνθρωποι
θρηνούν τον Τσάβες σε όλη τη Λατινική Αμερική, την ώρα που οι αντίπαλοί
του γιορτάζουν. Δεν είναι η στιγμή για μια συνολική αξιολόγηση της
προσωπικότητάς του. Σήμερα, το μόνο που θέλω να προσθέσω είναι το εξής
απλό. Ο Τσάβες πέτυχε δύο άθλους: ένα φτωχόπαιδο που ένιωσε τη φτώχεια
στο πετσί του κατάφερε να τη μειώσει δραστικά μεταξύ των συνανθρώπων
του. Και το έκανε κερδίζοντας με άψογες διαδικασίες τη μία εκλογική
αναμέτρηση μετά την άλλη. Δεν είναι λίγο αυτό."